“Mùng 1 Tết cha, mùng 2 Tết mẹ, mùng 3 Tết thầy” nét truyền thống người Việt
Quan niệm “mùng 1 Tết cha, mùng 2 Tết mẹ, mùng 3 Tết thầy” đã xuất hiện từ rất lâu trong văn hóa của người Việt, nhưng người ta không xác định được chính xác nguồn gốc của câu nói dân gian này.
Trải qua hàng nghìn năm, câu nói dân gian “mùng 1 Tết cha, mùng 2 Tết mẹ, mùng 3 Tết thầy” đã trở thành một thành ngữ ăn sâu vào trong văn hóa truyền thống của người Việt Nam.
Từ xưa đến nay, mỗi độ Tết đến xuân về, người Việt lại truyền nhau câu thành ngữ: "Mùng 1 Tết cha, mùng 2 Tết mẹ, mùng 3 Tết thầy".
Theo nhiều nhà nghiên cứu văn hóa dân gian, các sách xưa chỉ ghi "mùng 1 Tết cha, mùng 3 Tết thầy", không có đoạn "mùng 2 Tết mẹ". Câu có cả 3 vế là dân gian mới, được nảy sinh do cách cấu tạo tục ngữ theo kiểu nói kéo theo, bắt xắp, dài ra cho có vần vè.
Theo quan niệm xưa, cha là bên nội, mẹ là bên ngoại. Tức là mùng 1 vợ chồng, con cái, anh chị em ruột thịt tập trung sang chúc Tết bên nội, mùng 2 thì về nhà ngoại thăm hỏi, chúc tụng, tỏ lòng thành kính.
Trong sách Việt Nam phong tục (1915), cụ Phan Kế Bính (đỗ cử nhân Hán học năm 1906, là nhà báo vừa có cựu học, vừa có có tinh thần duy tân) viết về mùng 1 Tết: "Cúng gia tiên xong thì con cháu ra mừng tuổi ông bà cha mẹ, lạy hai lạy. Ông bà cha mẹ mừng cho con cháu mỗi đứa một vài xu hoặc một vài hào, gọi là tiền mừng tuổi".
Ở đây, cúng gia tiên là cúng bên nội, nhà cha, theo phong tục xưa. Mùng 1 Tết cha chính là như vậy.
Đến mùng 2 Tết, theo thông lệ, vợ chồng, con cái, anh chị em ruột thịt sang thăm hỏi và chúc Tết bên nhà ngoại. Các nghi thức "Tết mẹ" cũng trang trọng và thành kính như bên nhà nội: con cháu chúc Tết ông bà, cha mẹ và nhận lì xì để rước lộc đầu năm.
Chuyện "mùng 3 Tết thầy" liên quan đến truyền thống tôn sư trọng đạo.
Ở đó, học trò đóng góp và trả công, trả lương cho thầy. Bởi trong xã hội trung đại, thầy đồ, thầy nghè, ông cống tự đứng ra tổ chức lớp học hoặc các gia đình kêu gọi nhau thành lập lớp. Thầy không có lương. Khi dạy học, các gia đình trong làng đóng góp thóc, gạo để nuôi thầy.
Cứ vào ngày mùng 3 tháng Giêng, nhà thầy đồ luôn đông vui nhộn nhịp học trò đến chúc Tết, biếu quà. Người học trò được các bạn đồng môn tín nhiệm nhất sẽ đứng lên thưa với thầy về sự có mặt của bạn bè đồng môn và chúc thầy những điều tốt lành.
"Tết thầy" được coi trọng không thua kém "Tết cha", "Tết mẹ" bởi đạo lý thầy trò ngày xưa rất trọng, thầy được coi trọng như cha.
Vì thế, dù người có chức quan to đến cỡ nào, đường xa cách trở đến đâu, vào ngày mùng 3 Tết, học trò cũng lặn lội đến tỏ lòng kính trọng với người thầy từng dạy dỗ mình.
Giải thích cho “mùng 1 Tết cha, mùng 2 Tết mẹ, mùng 3 Tết thầy” mà Phú nguyên sưu tầm và chia sẻ đến bạn. Hy vọng, những thông tin vừa rồi là hữu ích đối với bạn.
Nhân dịp Tết Nguyên Đán sắp tới,Phú nguyên kính chúc bạn và gia đình luôn vui vẻ, mạnh khỏe và bình an!
Cảm ơn các bạn đã quan tâm theo dõi bài viết! Bạn có thể lựa chọn những món quà ý nghĩa tặng người thân trong gia đình.
CÔNG TY TNHH ĐẦU TƯ THƯƠNG MẠI PHÚ NGUYÊN
Địa chỉ: 162-A4 Khu Đô Thị Mới – Đại Kim – Định Công – Hoàng Mai – Hà Nội
Hotline : 024.35 409 419 / 0936 307 188
Gmail: kinhdoanh@phunguyengroup.com
Website: https://phunguyengroup.com/
Hotline